1 жастан бастап 1-сыныпқа қабылданғанға дейін балалардың біліктері мен дағдыларының тізбесі
Рет № | Дағдылар тізбесі | Бөбек жасы (1-2жастағы балалар) | Мектепке дейінгі жас (3-5 жастағы балалар) | |||
Ерте жас тобы (1жастағы балалар ) | Кіші топ (2 жастағы балалар) | Ортаңғы топ (3 жастағы балалар) | Ересек топ (4 жастағы балалар) | Мектепалды топ, мектептегі (лицейдегі, гимназиядағы) мектепалды сынып (5 жастағы балалар) | ||
Физикалық қасиеттерді дамыту | ||||||
1 | Мәдени-гигиеналық дағдыларды және өзіне-өзі қызмет көрсету дағдыларын қалыптастыру | Үстел басына отырады, ересектердің көмегімен киінеді және шешінеді, түбекке сұранады. | Жеке гигиенаның бастапқы дағдыларын меңгерген; үстел басына өз бетінше отырады,ересектердің көмегімен белгілі бір ретпен киінеді және шешінеді. | Күнделікті гигиеналық дағдыларды сақтау қажеттігін біледі; киімін өз бетінше киеді және шешеді. | Гигиеналық шараларды орындау ретін біледі; өз бетінше киімін киеді және шешеді, ересектердің көмегімен киімдерін жинайды. | Гигиеналық шараларды өздігінен орындайды; шынықтыру шараларының маңыздылығын және қажеттілігін түсінеді. |
2 | Дене шынықтыру | Ересектердің саусақтарынан ұстайды. Заттарға ұмтылып, екі қолымен ұстайды, заттарды қолдан қолға ауыстырады. | Берілген бағытта жүре алады, жүгіре алады. Баспалдақпен жоғары көтерілгенді және төмен түскенді ұнатады. | Жүгіру, өрмелеу және секірудің алғашқы дағдыларын меңгереді. | Негізгі қимыл түрлерін орындаудың қарапайым дағдыларын меңгереді. | Негізгі қимыл түрлерін өздігінен орындай алады. |
3 | Дербес қимыл белсенділігі | Өздігінен жүре алады.Ересектердің көрсетуі бойынша қимылдарды қайталайды. | Ересектердің бақылауымен ойын әрекеттерін орындайды. | Бірлескен қимылды ойындарға қатысады. | Өз бетінше түрлі ұлттық ойындарды ойнайды, ойын ережелерін сақтайды және ойындардың барлық ережелерін сақтайды. | Қимылды ойындарды ұйымдастыруда бастамашылдық танытады, ойын ережелерін сақтайды. |
4 | Сауықтыру-шынықтыру шаралары | Күн тәртібін орындайды. | Шынықтыру шараларын өткізу кезінде жағымды көңіл-күй танытады және қауіпті жағдайда сақтық танытады. | Салауатты өмір салтының қарапайым ережелерін біледі, ересектің көмегімен шынықтыру тәсілдерін орындайды. | Салауатты өмір салтының қарапайым ережелерін біледі және сақтайды, ересектердің көмегімен тыныс алу жолдарын шынықтырады. | Шынықтыру шараларының маңыздылығы мен қажеттілігін түсінеді; салауатты өмір салты туралы бастапқы түсініктерге ие. |
Коммуникативтік дағдыларды дамыту | ||||||
1 | Сөзді түсіну | Үлкендерді тыңдайды, түсінеді, тапсырманы орындайды. | --------- | -------- | ---------- | ------------- |
2 | Белсенді сөз | Әдепті сөйлеуге талпынады; қарапайым сұрақтарға жауап береді; екі-үш сөзден тұратын сөйлемдерді айта алады. | ------------- | -------- | -------- | ------------- |
3 | Сөйлеудің дыбыстық мәдениеті | ------------- | Жеке дауысты және дауыссыз дыбыстарды дұрыс дыбыстай алады. | Дауысты және кейбір дауыссыз дыбыстарды анық айтады қазақ халқының құндылықтарына қызығушылық танытады; ересектердің сөзін түсінеді, өзінің пікірін айтады. | Фна тілінің барлық дыбыстарын дұрыс айтады ересектердің сөзін тыңдайды және түсінеді, өз ойын айтады; бір-бірімен, ересектермен сөйлеседі; естігені, көргені, өзі қолдан жасаған заттары туралы айтады; қазақ халқының құндылықтарын құрметтейді. | Дұрыс, мәнерлі сөйлей алады. интонациялық мәнерлеудің түрлі тәсілдерін қолданады. |
4 | Сөздік қорды қалыптастыру | ----------- | Ойыншық, киім, аяқкиім, ыдыс, жиһаз, көгөніс пен жеміс, үй жануарлары мен олардың төлдерінің атауларын, көлік құралдарын және жеке бас гигиенасы заттарын білдіретін сөздерді атайды. | Барлық қимылдарды, заттар мен құбылыстарды, олардың белгілері мен сапасын атайды. | Сөйлеуде күнделікті көп қолданылатын сын есімдерді, етістіктерді, қолданады. | Сөйлеуде антоним, синоним сөздерді қолдана отырып, тілдегі сөздің көп мағыналығын түсінеді қазах халқының құндылықтарын құрметтейді әртүрлі ойындарды бірге, келісіп ойнайды. |
5 | Тілдің грамматикалық құрылымы | ----------- | Қазақ халқының құндылықтарына қызығушылық танытады; өз ойын айтады зат есімнің көпше түрін қолданады. | Қажетті сөздер мен сөз тіркестерін қолданады. | Сөйлемдегі сөздерді байланыстырады, көмекші сөздерді дұрыс қолданады. | Түбірлес сөздерді жасап қолдана біледі, етістіктерді жалғаулармен қолданады, сөйлеу әдебін, жай және жайылма сөйлемдерді қолданады. |
6 | Байланыстырып сөйлеу | ------------. | Ересектердің сөзін түсінеді, қарапайым және неғұрлым күрделі сұрақтарға жауап береді. | Ересектердің сөзін тыңдайды және түсінеді, сұрақтарға түсінікті жауап береді. | Сөйлегенде сөйлемдердің түрлерін (жай және күрделі), сын есімдерді, етістіктерді, үстеулерді, қосымшаларды қолданады; түсінікті сұрақтар қойып және қойылған сұрақтарға дұрыс, толық жауап береді. | Негізгі ойды дұрыс жеткізеді, өз пікірін айтады монологты байланыстырып құра біледі, әңгімені бірізділікпен айтады, шағын логикалық және хабарлау сипатындағы әңгімелерді құрастырады. |
7 | Көркем әдебиет | Тиісті суреттерді қолдана отырып, шағын әңгімелерді, өлеңдерді, тақпақтарды тыңдайды және түсінеді; кітаптардағы суреттерді өз бетінше қарайды. | Таныс шығармаларды көрнекіліксіз тыңдайды; кітаптардағы иллюстрацияларды қарайды, суреттердің мазмұны бойынша қойылған сұрақтарға жауап береді, халық ауыз әдебиеті туындыларына эмоционалды үн қатады. | Әдеби шығармалардың мазмұнын тыңдайды және түсінеді; кітаптардағы суреттерді өз бетінше қарайды, түрлі оқиғаларға, кейіпкерге өзінің қарым-қатынасын білдіреді. | Таныс ертегілер мен әңгімелердің мазмұнын қайталап айтады; кітаптағы иллюстрацияларды өз бетінше қарайды, ертегі әңгіме құрастырады, өзіне ұнайтын бірнеше шығармаларды атай алады, әдеби кейіпкерлерді ойында қолданады. | Өлеңдерді мәнерлеп, интонациямен оқиды; сюжеттің бірізділігін сақтай отырып, өз бетінше шығарма мазмұнын қайталап айтады; кітаптарға қызығушылық танытады; өлеңдерді мәнерлеп оқиды. |
8 | Қазақ тілі | ----- | ----- | Қазақ тіліне тән дыбыстарды, осы дыбыстармен берілген сөздерді айтады; өзіне айтылған сөздерді ынта қойып тыңдайды және түсінеді; алынған ақпаратқа сәйкес өзінің ойын білдіреді; күнделікті жиі қолданылатын сөздердің мәнін түсінеді және оларды ауызекі сөйлеуде өз бетінше дұрыс қолданады; туыстық қатынасты білдіретін сөздерді түсінеді және атайды; сөз тіркестерінің мәнін түсінеді, оларды өз бетінше құрайды; қысқа тақпақтар мен санамақтар, жаңылтпаштарды жатқа айтады. сөйлегенде бұйрық райлы етістіктерді жеке қолданады; кітаптағы суреттерді, ойыншықтар мен заттарды қарастыра отырып, сұрақтарға жауап береді, оларды жай сөйлемдермен сипаттайды; таныс ертегілер мен шағын шығармалардың мазмұны бойынша сұрақтарға жауап береді, мазмұнын өз бетінше қайталап айтады. | Айналасындағы өзін қоршаған ортадан тыс заттар мен құбылыстар туралы біледі; ұжымдық әңгімеге қатысады, әңгімелесушінің сөзін бөлмей, кезекпен сөйлейді; еркін ойындарда және сахналық қойылымдарда адамдар мен жануарлардың эмоционалды көңіл-күйін жеткізеді; түрлі балалар әрекеттерінде өзінің және құрдастарының әрекетін түсіндіреді және дәлелдейді; қазақ тіліне тән ө, қ, ү, ұ, і, ғ дыбыстарын жеке, сөз ішінде анық айтады; туыстық қарым-қатынасты білдіретін сөздерді біледі; өзінің отбасы, отбасылық мерекелер, отбасындағы қызықты оқиғалар, салт-дәстүрлер туралы айтады; төрт түлікті бағатын адамдардың кәсіпшілік атауларын біледі; төрт түліктің төлдерін дауыстап шақыра алады; өлеңдер, санамақтар, жаңылтпаштар, тақпақтарды жатқа айтады; жұмбақтардың жауабын табады; шешендік өнерге, айтыс өнеріне қызығушылық танытады; шығарма кейіпкерлеріне жанашырлық танытады; кейіпкердің іс-әрекетіне өз ойын білдіреді; шығарма кейіпкерлерінің бейнесін сахналық қойылымдарда жеткізеді; еркін ойындарда кейіпкерлердің бейнесін басқа қырынан көрсетуге тырысады; сөздерді жіктеп, тәуелдеп, септеп қолданады; өз ойын жай және жайылма сөйлемдермен жеткізеді; қарым-қатынас барысында балаларды қойылған сұрақтардың сипатына сәйкес хабарлы, лепті, бұйрықты сөйлемдермен жауап береді; өзі мен құрдастарының жауабындағы қателіктерді және жауаптың дұрыстығын ажырата алады; бір-бірімен еркін диалог құрады; таныс немесе бейтаныс ертегілер мен шағын көркем шығармалардың мазмұнын иллюстрациялар бойынша, өз бетінше ретімен қайталап айтады; өзінің тәжірибесіне сүйеніп, суреттер бойынша әңгіме құрастырады; ойыншықтар мен заттарды 4-5 сөйлеммен сипаттайды; берілген сурет бойынша оған дейінгі және одан кейінгі оқиғаны ойлап табады. | Қоршаған ортаға өзінің қарым-қатынасын білдіреді; ауызекі сөйлеуде көркем сөздерді қолданады; қазақ тіліне тән ә, ө, қ, ү, ұ, і, ғ, ң, һ дыбыстарын, осы дыбыстардан тұратын сөздерді дұрыс айтады; сөздегі дыбыстардың орнын ажыратады; қазақ халқы қолөнер шеберлерімен жасалған бұйымдарды біледі; киіз үйдің заттарын және тұрмыстық заттарды білдіретін сөздерді біледі; азық-түлік атауларын атайды; аңшылық кәсіпке, мал өсіруге байланысты, егіншілік кәсіпке байланысты сөздерді біледі және оны ауызекі тілде өз бетінше қолданады; туыстық қарым-қатынасты білдіретін сөздерді біледі; өзінің бауырлары, туыстары, ағайындары, отбасылық мерекелер, басқосулар, тойлар, салт-дәстүрлер туралы айтады; өлеңдер, санамақтар, жаңылтпаштар, тақпақтарды жатқа айтады; жұмбақтардың жауабын табады; шешендік өнерге, айтыс өнеріне қызығушылық танытады; сөздерді жіктеп, тәуелдеп, септеп қолданады; интонациясы бойынша сөйлемдерді (хабарлы, сұраулы, лепті) ажыратып, сөйлегенде қолданады; өз ойын жайылма сөйлемдермен жеткізуге тырысады; өз бетінше қарым-қатынас жасауға, әңгімелесуге тырысады, әңгімелесушінің сөзін мұқият тыңдайды; әңгімелесушіге сұрақтарды дұрыс қоюға, оған қысқа және толық нақты жауап береді; таныс немесе бейтаныс ертегілер мен шағын көркем шығармалардың мазмұнын иллюстрациялар бойынша қайталап айтады; тыңдалған көркем шығарма мазмұнын ретімен, жүйелі түрде жеткізеді; кейіпкерлердің диалогын мәнерлі интонациямен береді; шығарманы рөлдерге бөліп сомдайды, кейіпкерлердің мінез-құлқын жеткізеді; тыңдалған шығарманы еркін талқылауға қатысады; бір-бірімен еркін диалог құрады; өзінің тәжірибесіне сүйеніп, суреттер бойынша әңгіме құрастырады; ойыншықтар мен заттарды 5-6 сөйлеммен сипаттайды; заттар мен ойыншықтар, сюжетті суреттерді сипаттауда сөздерді дәл және дұрыс қолданады; берілген мәтіннің басталуын және соңын ойдан құрастырады; ересектермен қарым-қатынас жасауда өз ойын еркін жеткізеді. |
9 | Сауат ашу негіздері | ----- | ----- | ----- | ----- | Сөздерді буындарға бөледі, олардың саны мен ретін анықтайды; берілген буынға сөз құрастырады; сөздегі буындардың санын анықтайды; берілген сөздерден жай сөйлемдер құрастырады; қаламды дұрыс ұстай алады; қолды жазуға дайындауға берілген тапсырмаларды орындайды |
Танымдық және зияткерлік дағдыларды дамыту | ||||||
1 | Сенсорика | Заттармен әртүрлі әрекеттер (ашу-жабу, өткізу-шығару, домалату, қадау, сабақтау, қою, байлау, төсеу) орындайды; біртекті заттарды ортақ белгісі (өлшемі, пішіні) бойынша топтастыра біледі. | Үлгі мен ауызша нұсқауға сүйеніп, тапсырмаларды орындайды; заттарды негізгі түсі, көлемі, пішіні бойынша ажыратады. | ----------- | ----------- | ----------- |
2 | Математика негіздері | ----------- | ----------- | "Көп", "бір" ұғымдарын ажыратады; қоршаған ортадан бір немесе бірнеше бірдей затты табады; салыстыру (қатар қою, беттестіру) тәсілімен заттарға тән айырмашы-лықтарды таниды және атайды. | 5 көлемінде санай алады, сандарды ретімен атайды; ұзындығы, ені, және биіктігі бойынша әртүрлі және ұқсас екі затты салыстырады, геометриялық фигураларды және геометриялық денелерді ажыратады және атайды; заттарға тән ерекшеліктерді және белгілерді иісі, дәмі, дыбысы негізінде қабылдайды. | 10 көлеміндегі сандарды тура және кері санауды біледі; заттарды әртүрлі белгілері бойынша (түсі, пішіні, өлшемі, материалы, қолданылуы) салыстырады; геометриялық пішіндерді (дөңгелек, сопақша, үшбұрыш, шаршы, тіктөртбұрыш) ажыратады және атайды; заттардың қасиеттері мен белгілерін қарастырады. |
Балалардың шығармашылық дағдыларын, зерттеу іс-әрекетін дамыту | ||||||
1 | Сурет салу | ----------- | Дөңгелек, ұзын пішіндерге ұқсас заттарды бейнелейді; түстерді ажыратады және оларды дұрыс атайды. | Сызықтарды, штрихтарды, дақтарды, бояуларды ретімен қолдана біледі; негізгі түстерді дұрыс атайды. | Пішіні мен түсін ескере отырып, жеке заттарды және сюжеттік композицияларды салады; қаламды, қылқаламды, борларды дұрыс ұстайды; қоңыр, қызғылт сары, ашық жасыл реңктерді таниды. | Бояулармен қолдануды, бояғышта акварельді сумен араластыруды, қанық түстер алу үшін қарындашты түрліше басып бояуды біледі. |
2 | Мүсіндеу | Жалпақ, дөңгелек пішіндерді мүсіндейді. | Мүсіндеудің қарапайым тәсілдерін (кесектерді үлкен бөліктерден бөліп алады, оларды біртұтас етіп біріктіреді, сазбалшықты өздігінен илей алады) қолданады. | Бірнеше бөліктерді қосу, қысу, біріктіру арқылы өсімдіктерді және жануарларды мүсіндейді; жеке жұмыстарын ұжымдық композицияларға біріктіреді. | Бірнеше бөліктен тұратын заттарды пішіндейді, олардың орналасуын ескере отырып, пропорцияларды сақтай отырып, бөліктерді байланыстырады; мүсіндеуде қысу, тарту, басу тәсілдерін қолданады; ертегілер мен қоршаған өмір тақырыптарына қарапайым композициялар құрастырады; ұжымдық жұмысқа қатысады. | Сазбалшық, ермексаз және пластикалық массадан мүсіндеу ерекшеліктерін біледі; шынайы бейнесіне қарап және ойдан пішіндері мен өлшемі әртүрлі таныс заттарды мүсіндейді. |
3 | Жапсыру | --------------- | Фланелеграфте геометриялық фигураларды, машиналарды, үйлерді, шарларды, гүлдерді орналастырады. | Ересектер даярлаған ірі және ұсақ элементтерді орналастырады және желімдейді. | Қайшыны дұрыс ұстайды және оны қолдана алады; қысқа және ұзын жолақтарды қияды; текшеден дөңгелек пішін, тікбұрыштан бұрыштарын бүктеу арқылы сопақша пішіндерді қияды; жеке бөліктерден тұратын заттарды орналастырады және желімдейді. | Таныс немесе ойдан әртүрлі бейнелерді, қатпарланып бүктелген қағаздан бірдей бірнеше пішіндерді және екіге бүктелген қағаздан симметриялы пішіндегі заттарды қияды; жапсыруда заттардың өлшеміне қарай арақатынасын, әртүрлі заттардың бөліктерінің пішінін, олардың құрылымын, пропорцияларын береді. |
4 | Құрастыру | ----------- | Қарапайым құрылысты үлгі бойынша құрастырады. | Ірі және ұсақ құрылыс материалдарынан, үлгі бойынша, ойдан құрастыра алады. | Құрылыс бөлшектерін ажыратады және атайды, оларды құрылымдық қасиеттерін ескере отырып пайдаланады; қағаздан, табиғи және қалдық материалдан құрастырады. | Қалдық және табиғи материалдан құрастырады; көрнекілікке сүйене отырып, елестетуі, ойлауы бойынша қолдан бұйымдар жасайды; жазық қағаз пішіндерді көлемді пішіндерге өзгертеді; жұмыс орнында қауіпсіздік ережелерін сақтайды. |
5 | Музыка | Әннің әуені мен сөздерін тыңдайды; айналадағы дыбыстарға еліктейді; музыкамен жүреді; қарапайым би қимылдарын орындайды; барабан және ағаш қасықтарды соғып ойнайды. | Әнді тыңдайды және оның мағынасын түсінеді; әннің жекелеген сөздері мен буындарын қосып айтады; қарапайым би қимылдарын орындайды. | Музыкалық шығарманы соңына дейін тыңдайды; ересектердің дауысына ілесе отырып, олармен бірге ән айтады; билейтін әуендерге сәйкес қимылдарды өз бетінше орындайды. | Музыкалық шығармаларды алаңдамай соңына дейін тыңдайды; әуенді таза және сөздерді анық айтады; музыканың сипатына сәйкес қимылдарды орындайды. | Қарапайым музыкалық жанрларды ажыратады (ән, күй, марш, би); әннің сөзін анық, дауыстап, баяу айтады, музыка сипатын қабылдайды және жеткізеді; таныс әндерді өз бетінше музыкалық сүйемелдеумен және сүйемелдеусіз орындайды. |
Әлеуметтік-эмоционалды дағдыларды қалыптастыру | ||||||
1 | Қоршаған ортамен таныстыру | Фотосуреттерден өзін таниды; өзіне жақын адамдарға күлімсірейді басын изейді, қолын бұлғайды; қоршаған ортаның заттары мен табиғат құбылыстарына қызығушылық танытады; сумен, құммен ойнайды; гүлдеп тұрған өсімдікке қызығушылық танытады; жануарларға қызығады, олардың дауыстарын салады; өзіне жақын отбасы мүшелерін таниды, ересектердің дауысын тыңдайды, олардың қимылдарына еліктейді, оған көмекке жүгінеді; мінез-құлық мәдениетінің дағдыларын біледі: амандасады, қоштасады, алғыс айтады; құрдастарына мейірімділік танытады; қоршаған ортаның заттары мен табиғат құбылыстарына қызығушылық танытады; өлі табиғат заттарын (су, құм, тас) біледі; гүлдеп тұрған өсімдікті бақылайды және оның бөліктерін көрсетеді; кейбір көгөністер мен жемістерді шынайы өзін, суретін таниды және атайды; қоршаған ортадағы жануарларға, құстарға қызығады, олардың дене бөліктерін көрсетеді, дауыстарын салады, қимылдарын ойындарда қайталайды; өсімдіктер мен жануарларға қызығушылық танытады, оларға қамқор болуға тырысады. | Есімін атағанда жауап береді, өзін айнадан және фотосуреттерден таниды; ата-анасын және өзіне қарап отырған басқа ересектерді таниды, олардың аттарын атайды; өздері тұратын үйін және пәтерін таниды; заттарды және олармен әрекет етуді біледі, оларды суреттен таниды; құрдастарымен бірге ойнай алады; ересектердің еңбек әрекеттерін бақылайды; ересектердің әрекеттеріне қызығушылық танытады; тұрмыстық қарапайым әрекеттерді орындай отырып, ересектерге еліктейді; жақындарына жанашырлық, қамқорлық танытады; дәмі, сыртқы белгілері бойынша көгөністер мен жемістерді ажыратады және атайды; жануарлардың дене бөліктерін ажыратады және атайды, олардың мінез-құлқына, сыртқы түріне назар аударады; үй құстарын таниды және атайды; табиғаттың маусымдық өзгерістерін атайды; табиғи материалдардың қасиеттері туралы түсініктері бар; өсімдіктер мен жануарларға қамқорлық танытады: оларды жақсы көреді, сипайды; басқа балалармен бірге, келісіп ойнайды, бір-біріне көмектеседі және жетістіктеріне бірге қуанады; ненің "дұрыс" немесе "дұрыс емес", "жақсы" немесе "жаман" екенін түсінеді; серуенде, сумен, құммен көліктер, көше, жол туралы бастапқы түсініктері бар, көлік құралдарының кейбір түрлерін біледі. | Отбасы мүшелері мен өзіне жақын адамдардың есімдерін атайды; сюжетті-рөлдік ойындарда отбасы мүшелерінің рөлдерін сомдайды; әртүрлі ойындарды өз бетінше ойнай алады; дербестік танытады: киінеді, жуынады және тістерін тазалайды; қазақ халқының тұрмыстық заттарын атайды; көлік құралдарын атайды; жаяу жүргіншілерге және жолаушыларға арналған қарапайым ережелерді біледі; балабақша және балабақша қызметкерлері туралы түсінігі бар; тұратын қаласы мен ауылы туралы, Қазақстан Республикасының бас қаласы, мемлекеттік рәміздері туралы бастапқы түсініктерге ие; қазақ халқының дәстүрлі киіз үйін біледі; "дұрыс" немесе "дұрыс емес", "жақсы" немесе "жаман" әрекеттер (қылықтар) туралы қарапайым түсініктерге ие; тірі және өлі табиғат заттары мен құбылыстарына қызығушылық танытады; туған өлкенің кейбір өсімдіктері туралы түсініктерді меңгерген; кейбір көгөністер мен жемістерді дәмінен ажыратады және атайды; үй жануарлары мен жабайы жануарларды таниды; табиғат бұрышын мекендеушілерді бақылайды; табиғатқа қамқорлық танытады; табиғаттағы маусымдық өзгерістерді байқайды және атайды; сыпайылық танытады: амандасады, қоштасады, көмектескені үшін бір-біріне алғыс айтады; балабақшаның үй-жайлары мен ауласында тазалық сақтайды; отбасы мүшелері мен өзіне жақын адамдардың есімдерін атайды; заттарды атайды және ажыратады, олардың сапалары мен қасиеттерін қарастырады және зерттейді; жаяу жүргіншілердің қарапайым ережелерін біледі; өздігінен қарапайым еңбек тапсырмаларын орындайды; жақсы және жаман әрекеттер (қылықтар) туралы қарапайым түсініктерге ие; ауыл мен қала туралы, Қазақстан Республикасының астанасы, мемлекеттік рәміздері туралы бастапқы түсініктерге ие; кейбір көгөністер мен жемістерді ажыратады және атайды; үй жануарлары мен жабайы жануарларды ажыратады; табиғатқа қамқорлық танытады; табиғатта қауіпсіздікті сақтайды. | Бала өзінің "Мен" бейнесін көрсетеді, ойын ашық айтады, өзінің пікірін білдіреді, өзімен санасқанды, өзін құрметтегенді ұнатады; өзінің туған жерін біледі және атайды; отбасының ересек мүшелерінің еңбегі туралы біледі; әскердің міндеті туралы түсініктерге ие; отбасындағы үлкендерді сыйлайды, құрметтейді, кішілерге қамқорлық танытады; жақын туыстарын біледі, олардың есімдерін атайды, отбасындағы сүйікті адамдары, отбасылық мерекелер, салт-дәстүрлер туралы әңгімелейді; еңбек етуге қызығушылық танытады; тапсырманы жауапкершілікпен орындауға тырысады; бастаған ісін аяғына дейін жеткізеді; ойыншықтарды жинауда тәрбиешіге көмектеседі; кезекшілердің міндеттерін өз бетінше орындайды; ересектердің мамандықтары туралы біледі; отбасы мүшелерінің еңбегі туралы біледі, қызығушылық танытады; өзара көмек беруге дайын, ренжіген балаға жанашырлық танытады; басқа балалармен бірге , келісіп ойнайды,құрдастарының өтініші бойынша ойыншықтарымен бөліседі; айналасында болып жатқан жағдайларды ой елегінен өткізіп, өзінің әділ пікірін білдіреді; ренжіткені үшін құрдасынан кешірім сұрайды; материалды ескере отырып, заттар мен нысандарды таниды; ойыншықтарға, кітаптарға, ыдыстарға ұқыпты қарайды; кейбір мамандықтардың маңызын, атауларын біледі; Мемлекеттік рәміздерге (ту, елтаңба, әнұран) құрметпен қарайды; өз Отанын – Қазақстан Республикасын мақтан тұтады; жолда жүру ережелерін біледі; көлік түрлері мен жол түрлерін атайды; қоғамдық көліктегі мәдени мінез-құлық ережелерін біледі; мәдени мінез-құлық және сыпайы қарым-қатынас негіздерін біледі; ересектердің әңгімесіне араласпайды; сыпайы түрде өз өтінішін білдіреді, көрсеткен қызметі үшін алғыс айтады; табиғат құбылыстарын атайды және ажыратады; бақылау күнтізбесінде ауа райын белгілейді; ауа-райындағы және табиғаттағы маусымдық өзгерістерде қарапайым байланыстар орната алады; жабайы аңдарды, олардың сыртқы түрі, қозғалуы, тіршілік ету ортасы, азығы, қысқа бейімделуін біледі; өсімдіктердің өсуі үшін жер, топырақ, су, күн, жарық, ылғал, жылудың қажеттілігін түсінеді; жануарлар әлеміндегі маусымға тән көріністерді салыстырады, олардың тіршілік етуіне қажетті жағдайларды біледі; өсімдіктер мен жануарларға күтім жасаудың қарапайым әдістерін біледі; қарапайым тәжірибеге қызығушылық пен әуестік танытады; қоршаған ортада, табиғатта қауіпсіздікті сақтайды. | Өзінің болашағына, табысты болу үшін білімнің қажеттігін түсінеді; еңбекқорлық пен жауапкершіліктің маңызын түсінеді; өз күші мен мүмкіндіктеріне сенеді; туыстық байланыстарды түсінеді, жеті атасын біледі; үлкендерді сыйлайды, кішіге қамқорлық танытады; қолынан келгенше көмектесуге тырысады; отбасы мүшелерін жақсы көреді, оларға алғыс айтады, сыпайы сөйлейді; өз ойын түсінікті жеткізеді, өзінің пікірін айтады; заттардың қандай материалдардан жасалғанын өз бетінше анықтайды және олардың сапалары мен қасиеттерін сипаттайды; ұялы телефон, смартфон, компьютер, ғаламтор, теледидардың. қолданылуын біледі; айналадағы заттар, ойыншықтар адамның еңбегімен жасалғанын біледі және оларға ұқыпты қарауға тырысады; еңбек ардагерлерін, қарттарды құрметтейді, үлкенді сыйлайды, олардың еңбегін бағалайды; Мемлекеттік мерекелердің маңыздылығын түсінеді, оларға белсенділікпен қатысады; Қазақстанның тұңғыш ғарышкерлерін біледі, оларды құрметтейді; Қазақстанның әсем табиғаты, көрнекі жерлері мен тарихи орындарының маңыздылығын түсінеді; қазақ халқының құндылықтарын құрметтейді; өз Отанын жақсы көреді,, Қазақстан әскері туралы түсінігі бар; Кеңес Одағының батырларын біледі, оларды құрметтейді; өз іс-әрекеттері мен басқа адамдардың іс-әрекеттерін бағалай біледі; еңбек етуде, шығармашылық әрекеттерде жақсы нәтижеге жетуге ұмтылады; сеніп тапсырған тапсырмаларды жауапкершілікпен орындауға тырысады; айналасындағыларға әрқашан әділ болуға, оларға қолдау көрсетуге, көмек беруге тырысады; балабақшаның үй-жайларында, жақын маңдағы шағын ауданда еркін бағдарлайды; арнайы көлік құралдарының қолданылуы туралы біледі; өлі табиғат заттарын адамның қолымен жасалған заттардан ажыратады; тірі және өлі табиғат, табиғат құбылыстары арасындағы себеп-салдарлық байланыстарды бақылайды және түсінеді; заттар мен құбылыстардың өзіне тән, сипаттамалық белгілерін бақылайды, талдайды, салыстырады, ажыратады; туған өлкенің ағаштарын, бұталарын, гүлдерін, шөпті өсімдіктерін таниды және ажыратады; өсімдіктерді бақылап, себеп-салдарлық байланыстарды ажыратады; өсімдіктерге күтім жасау әдістерін біледі; жануарларды әртүрлі белгілері бойынша топтастырады; таныс материалдармен өз бетінше эксперимент жасай алады; нанға ұқыпты қарайды, адамдардың еңбегін құрметтейді; Қазақстан аумағында мекендейтін жануарлар мен олардың төлдерін ажыратады және атайды; төрт түліктің пайдасын біледі, оларды күтіп-баптайды; жыл құстары мен қыстайтын құстарды ажыратады, құстардың пайдасын біледі, оларға қамқорлық жасайды; адамның табиғаттың бір бөлігі екендігін біледі; табиғатты қорғау, сақтау, күн мен ауаның адам, жануарлар мен өсімдіктер өміріндегі маңызы туралы біледі; тірі объектілердің өсуі мен дамуы үшін су, жарық, ауа, қорек және айналасындағылардың қамқорлығы қажет екенін түсінеді; қоршаған ортадағы тірі және өлі табиғат объектілеріне қамқорлық танытады; ата-анасының, жақындарының мамандықтары туралы әңгімелейді, ересектердің еңбегін құрметтейді және бағалайды; үй жұмыстарына көмектеседі; кезекшінің міндеттерін, топта және балабақша ауласында шамасы келетін тапсырмаларды өз бетінше орындайды; ересектердің еңбегін құрметтейді; Қазақстан Республикасының Президентін біледі, оны мақтан тұтады; жол қозғалысы ережесін біледі; қоршаған ортада, табиғатта тәртіп ережелерін біледі; ненің "дұрыс" немесе "дұрыс емес", "жақсы" немесе "жаман" екенін түсінеді және ажыратады. |
2 | Қауіпсіздік | "Болады", "болмайды", "қауіпті" сөздерінің мағынасын түсінеді; серуенде қауіпсіз мінез-құлықтың қарапайым ережелерін біледі. | Серуенде және сумен, құммен ойындарда қауіпсіздік ережелерін біледі; жолдағы қауіпсіз мінез-құлықтың қарапайым ережелерін біледі. | Топта, серуенде және табиғатта қауіпсіз мінез-құлық ережелерін сақтайды. | Ойын барысында, спорт жабдықтарын қолдануда қауіпсіздікті сақтайды; өз өмірінің қауіпсіздігінің қарапайым дағдыларына ие; көшеде, аулада, мектепке дейінгі ұйымның аумағында қауіпсіз мінез-құлық ережелерін сақтайды; қоршаған ортадағы қарапайым мінез-құлық ережелерін біледі, сақтық танытады. | Өз өмірінің қауіпсіздігін түсінеді және сақтайды; қоғамдық орындарда мінез-құлық ережелерін сақтайды; үйдегі, балабақша тобындағы міндеттерін біледі; ұялы телефон, смартфон, компьютер, ғаламтор, теледидардың қолданылуын біледі. |